Bài này viết về Chủ toạ nước Nước Ta thống nhất từ năm 1976. Đối với chức vụ Chủ toạ nước thời Việt Nam Dân chủ Cùng hòa, xem Chủ toạ nước Việt Nam Dân chủ Cùng hòa

Chủ toạ nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (gọi tắt: Chủ toạ nước) là nguyên thủ quốc gia của nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là người đứng đầu Nhà nước Việt Nam, thay mặt nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại.[1][2] Chủ toạ nước thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ toạ Hội đồng quốc phòng và an ninh Việt Nam.[3] Chủ toạ nước là một trong số những đại biểu Quốc hội Việt Nam do toàn thể Quốc hội bầu ra.[4]

Người giữ chức vụ Chủ toạ nước trước tiên của nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Tôn Đức Thắng, được bầu tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa VI năm 1976. Ko với quy định pháp luật Chủ toạ nước phải là đảng viên Đảng Cùng sản Việt Nam, tuy nhiên trên thực tế ở Việt Nam, Chủ toạ nước thường là một ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam.

Chủ toạ nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thứ 10 là ông Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam khoá XIII .

Nhiệm kì của Chủ toạ nước

Theo Hiến pháp năm 2013 – Điều 87: “Nhiệm kỳ của Chủ toạ nước theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Lúc Quốc hội hết nhiệm kỳ, Chủ toạ nước tiếp tục làm nhiệm vụ cho tới lúc Quốc hội khóa mới bầu ra Chủ toạ nước”[2]. Nhiệm kỳ của một khóa Quốc hội là 5 năm. Do đó nhiệm kỳ của Chủ toạ nước cũng là 5 năm.

Nhiệm vụ và quyền hạn

Điều 88 Hiến pháp năm 2013 [ 2 ] pháp luật :

“Chủ toạ nước với những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

Quyền hạn của Chủ toạ nước so với nhà nước

Điều 90 Hiến pháp năm 2013 lao lý :

“Chủ toạ nước với quyền tham gia phiên họp của Chính phủ. Chủ toạ nước với quyền yêu cầu Chính phủ họp bàn về vấn đề mà Chủ toạ nước xét thấy cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ toạ nước.”

Theo Điều 28 Luật Tổ chức nhà nước năm ngoái, trong thời hạn Quốc hội ko họp, Chủ toạ nước với quyền tạm đình chỉ công việc làm việc của Phó Thủ tướng nhà nước, Bộ trưởng và thành viên khác của nhà nước theo đề xuất của Thủ tướng nhà nước. [ 5 ]

Quyền hạn của Chủ toạ nước so với Quốc hội

Điều 90 Hiến pháp năm 2013 cũng với pháp luật rằng Chủ toạ nước với quyền tham gia những phiên họp của Ủy ban thường vụ Quốc hội .

Thứ tự đề cử, bầu và chỉ định

Chủ toạ nước được bầu bởi Quốc hội trong số đại biểu Quốc hội ( Điều 87 – Hiến pháp 2013 ), thế cho nên, điều kiện kèm theo tiên phong của ứng viên chức vụ Chủ toạ nước cũng phải là đại biểu Quốc hội khóa đương nhiệm. Theo Khoản 2, Điều 8, Luật Tổ chức Quốc hội năm năm trước [ 6 ], Chủ toạ nước được Quốc hội bầu dựa theo đề xuất của Ủy ban thường vụ Quốc hội .

Trình tự bầu

Trình tự bầu Chủ toạ nước được lao lý đơn cử vào Điều 31, Mục 1, Chương III : Quyết định yếu tố quan yếu của quốc gia của ” Quyết nghị Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội ” số 102 / năm ngoái / QH13 do Quốc hội khóa XIII phát hành ngày 24/11/2015 [ 7 ] như sau :

1. Ủy ban thường vụ Quốc hội trình danh sách đề cử để Quốc hội bầu Chủ toạ nước.
2. Ngoài danh sách do Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị, đại biểu Quốc hội với quyền giới thiệu thêm hoặc tự ứng cử vào chức danh Chủ toạ nước; người được giới thiệu ứng cử với quyền rút khỏi danh sách người ứng cử.
3. Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội; Chủ toạ Quốc hội với thể họp với những Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội để trao đổi về những vấn đề với liên quan.
4. Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội kết quả thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội và giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội; trình Quốc hội quyết định danh sách người ứng cử do đại biểu Quốc hội giới thiệu hoặc tự ứng cử.
5. Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua danh sách để bầu Chủ toạ nước.
6. Quốc hội thành lập Ban kiểm phiếu.
7. Quốc hội bầu Chủ toạ nước bằng hình thức bỏ thăm kín.
8. Ban kiểm phiếu công bố kết quả kiểm phiếu, biểu quyết.
9. Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua quyết nghị bầu Chủ toạ nước.
10. Chủ toạ nước tuyên thệ.

Tại mỗi kỳ họp trước tiên của Quốc hội khóa mới sẽ bầu ra một Ban kiểm phiếu làm nhiệm vụ quản lý và xác định kết quả bỏ thăm với những thành viên “ko là người trong danh sách để Quốc hội bầu, phê chuẩn; miễn nhiệm, bãi nhiệm, cho thôi làm nhiệm vụ; phê chuẩn miễn nhiệm, cất chức; lấy phiếu tín nhiệm, bỏ thăm tín nhiệm” (Điều 27, Quyết nghị Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102/2015/QH1[7]).

Cách thức để xác định kết quả bỏ thăm bầu những chức danh trong bộ máy nhà nước, bao gồm cả Chủ toạ nước, được quy định như sau cũng trong Khoản 3a, Điều 27, Mục 1, Chương III “Quyết nghị Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102/2015/QH1” rằng: “Trường hợp biểu quyết bầu những chức danh trong bộ máy nhà nước, người được quá nửa số phiếu hợp thức tán thành so với tổng số đại biểu Quốc hội và được nhiều phiếu tán thành hơn thì trúng cử. Trường hợp cùng bầu một chức danh mà nhiều người được số phiếu tán thành ngang nhau và đạt quá nửa số phiếu hợp thức tán thành so với tổng số đại biểu Quốc hội thì Quốc hội biểu quyết lại việc bầu chức danh này trong số những người được số phiếu hợp thức tán thành ngang nhau. Trong số những người được đưa ra biểu quyết lại, người được số phiếu tán thành nhiều hơn là người trúng cử; nếu biểu quyết lại mà nhiều người vẫn được số phiếu tán thành ngang nhau thì người nhiều tuổi hơn là người trúng cử”

Hồ sơ nhân sự

Theo Điều 28, Mục 1, Chương III ” Quyết nghị Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102 / năm ngoái / QH1 “, với những chức vụ được Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, trong đó với chức vụ Chủ toạ nước, cần phải trình hồ sơ nhân sự gồm với : tờ trình của cơ quan, cá thể với thẩm quyền ; báo cáo giải trình thẩm tra trong trường hợp pháp lý lao lý ; cũng như hồ sơ về người được ra mắt vào những chức vụ để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn và những tài liệu khác theo pháp luật của Ủy ban thường vụ. Với hồ sơ của người tự ứng cử hay được đại biểu Quốc hội trình làng thì phải trình tới Ủy ban thường vụ muộn nhất 2 ngày trước phiên họp bầu chức vụ đó .

Thứ tự đề cử ứng viên Chủ toạ nước trong Đảng Cùng sản Việt Nam

Những ứng viên cho chức vụ Chủ toạ nước thường phải là một ủy viên Bộ Chính trị. Theo trật tự tiến độ, trước Đại hội Đảng khóa mới, Ban Chấp hành Trung ương khóa cũ sẽ họp Hội nghị Trung ương để bỏ thăm những giải pháp nhân sự cho Quốc hội khóa mới và bầu ra list trình làng Chủ toạ nước cùng những chức vụ chỉ huy khác. Sau Đại hội Đảng khóa mới, Bộ Chính trị trình lại list ra mắt những chức vụ chỉ huy Đảng, Nhà nước, nhà nước và Quốc hội cho Ban Chấp hành Trung ương khóa mới biểu quyết thống nhất để trình Quốc hội khóa mới bầu. [ 8 ] [ 9 ] Tại ” Quy định số 105 về phân cấp quản trị cán bộ và chỉ định, trình làng cán bộ ứng cử ” của Ban Chấp hành Trung ương ngày 19/12/2017 [ 10 ] [ 11 ] với pháp luật rõ hơn về việc quyết định hành động chức vụ Chủ toạ nước sẽ do Ban Bí thư quyết định hành động .Ủy ban thường vụ Quốc hội, dưới sự chỉ huy của Đảng đoàn Quốc hội sẽ ra mắt tới Quốc hội khóa mới list đề cử ứng viên Chủ toạ nước dựa theo list ra mắt đã được Ban Chấp hành Trung ương trải qua theo nguyên tắc chỉ huy công việc làm việc cán bộ của Đảng [ 12 ]

Tuyên thệ nhậm chức

Theo Khoản 8, Điều 8 của “Luật Tổ chức Quốc hội” năm 2014 do Quốc hội Việt Nam khóa 13 ban hành, sau lúc được bầu, Chủ toạ nước phải tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp.[6] Khoản 2, Điều 29, Chương III của “Quyết nghị Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội” năm 2015 quy định cụ thể hơn: “người tuyên thệ quyết định nội dung tuyên thệ thích hợp với trách nhiệm được giao. Người tuyên thệ phải đứng trước Quốc kỳ tuyên thệ. Thời kì tuyên thệ ko quá 03 phút“.

Chức vụ bỏ trống

Theo Điều 93 trong Hiến pháp năm 2013, trong trường hợp chức vụ Chủ toạ nước bị bỏ trống ( ko bổ nhiệm, từ nhiệm hay bất thần qua đời ) thì Phó Chủ toạ nước giữ quyền Chủ toạ nước tạm quyền. Chủ toạ nước tạm quyền với ko thiếu quyền hành như Chủ toạ nước cho tới lúc Quốc hội bầu ra Chủ toạ nước mới. Lúc Chủ toạ nước ko thao tác được trong thời hạn dài hay bị đình chỉ chức vụ trong thời khắc tạm thời thì Phó Chủ toạ nước giữ quyền Chủ toạ nước tạm quyền cho tới lúc Chủ toạ nước trở lại thao tác. [ 2 ] Nếu như Chủ toạ nước và Phó Chủ toạ nước đều bị bỏ trống ( ko bổ nhiệm, từ nhiệm hay bất thần đột ngột qua đời ), ko thao tác được trong thời hạn dài hay bị đình chỉ chức vụ trong thời khắc tạm thời thì Thủ tướng nhà nước giữ quyền Chủ toạ nước tạm quyền .Lần sắp nhất là vào ngày 23 tháng 9 năm 2018, lúc Chủ toạ nước Trần Đại Quang quẻ qua đời, bà Đặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ toạ nước đương nhiệm, giữ quyền Chủ toạ nước 1 tháng cho tới lúc Quốc hội Nước Ta khóa 14 bầu Chủ toạ nước mới là ông Nguyễn Phú Trọng vào ngày 23 tháng 10 năm 2018 .

Chế độ đãi ngộ

Mức lương của Chủ toạ nước

Theo Quyết nghị 730 / 2004 / NQ-UBTVQH11 [ 13 ] của Ủy ban thường vụ Quốc hội Nước Ta khóa 11 vào năm 2004 và Nghị định 66/2013 / NĐ-CP [ 14 ] của nhà nước nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 thì Chủ toạ nước với mức lương vào năm năm nay là 15.730.000 đồng / tháng [ 15 ], năm 2018 là 18.070.000 đồng / tháng [ 16 ], năm 2019 là 19.370.000 đồng / tháng [ 17 ]

Mức lương của Chủ toạ nước được tính theo công thức: lương hạ tầng x hệ số 13[18].

Nơi ở

Dinh thự nơi Chủ toạ nước thao tác là Phủ Chủ toạ, nằm trong quần thể khu di tích lịch sử Phủ Chủ toạ, sắp lăng Hồ Chí Minh và trung tâm vui chơi quảng trường Ba Đình, Thành Thị trấn Hà Nội. Dinh thự đồng thời là nơi tổ chức triển khai những lễ nghênh tiếp những nguyên thủ vương quốc hoặc người đứng đầu chính phủ nước nhà tới thăm chính thức Nước Ta .Chủ toạ nước được cấp nhà công vụ với mục tiêu hoạt động và sinh hoạt, sử dụng theo tiêu chuẩn ủy viên Bộ Chính trị .

Chăm sóc sức khỏe thể chất

Theo Quy định 121 – QĐ / TW [ 19 ] ngày 25 tháng 01 năm 2018 về Công việc bảo vệ, coi ngó sức khỏe thể chất cán bộ cấp cao thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản trị thì Chủ toạ nước được :

• Định kỳ 6 tháng/lần thực hiện khám, rà soát sức khỏe định kỳ. Trường hợp với bệnh lý thì thực hiện khám, rà soát sức khỏe theo chỉ định của Hội đồng Chuyên môn bảo vệ sức khỏe cán bộ.
• Chưng sĩ tiếp cận, thăm khám sức khỏe hằng ngày.
• Lúc đi công việc tại những vùng đặc thù khó khăn trong nước: xếp đặt 1 bác bỏ sĩ tiếp cận.
• Lúc đi công việc tại những vùng còn lại trong nước: lúc với yêu cầu của đồng chí trưởng đoàn, xếp đặt bác bỏ sĩ tiếp cận tháp tùng.
• Lúc đi công việc nước ngoài: xếp đặt Tổ Y tế phục vụ gồm 1 đồng chí đại diện lãnh đạo Ban hoặc Hội đồng Chuyên môn Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương và 1 bác bỏ sĩ tiếp cận.
• Nếu với bệnh lý cần điều trị, phải tuân thủ những quy định chuyên môn và hướng dẫn của bệnh viện và Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương.
• Hằng năm, thực hiện chế độ nghỉ dưỡng sức theo kế hoạch của Văn phòng Trung ương Đảng.
• Nếu bị mắc những bệnh mãn tính, bệnh hiểm nghèo thực hiện chế độ Điều dưỡng kết hợp với Điều trị bệnh lý theo kế hoạch của Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương.
• Ngoài ra, Chủ toạ nước còn phải thực hiện tốt một số chế độ sau:
  • Chế độ ăn, uống khoa học, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, hạn chế uống rượu, bia; đặc thù ko tiêu dùng thực phẩm, rượu, bia ko rõ nguồn gốc.
  • Sắp xếp thời kì làm việc, ngơi nghỉ hợp lý, ko làm việc quá sức, với thời kì tập luyện thể dục, thể thao, tĩnh dưỡng, nghỉ dưỡng phục hồi sức khỏe.
  • Chỉ tiêu dùng thuốc, những sản phẩm thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng lúc với chỉ định, tư vấn của bệnh viện và Hội đồng Chuyên môn.[20]

Bảo vệ

Theo Điều 12 khoản 1 của Luật Vệ binh năm 2017 [ 21 ] được vận dụng những giải pháp, chính sách vệ binh so với Chủ toạ nước sau đây :

• Bảo vệ tiếp cận;
• Tuần tra, canh gác thường xuyên tại nơi làm việc và nơi ở của Chủ toạ nước;
• Rà soát an ninh, an toàn đồ tiêu dùng, vật phẩm, phương tiện đi lại để phát hiện chất nổ, chất cháy, chất độc sinh vật học, chất độc hóa học, chất phóng xạ và vật nguy hiểm khác;
• Kiểm nghiệm thức ăn, nước uống trước lúc sử dụng
• Viên chức vệ binh sẽ rà soát nhân thân, hồ sơ lý lịch của tất cả viên chức khách sạn nơi Chủ toạ nước ở lúc đang công việc nước ngoài;
• Giải pháp nghiệp vụ khác theo quy định của Luật An ninh quốc gia và Luật Công an nhân dân.[22]

Phương tiện

• Lúc sử dụng phương tiện đi lại bằng ô tô phục vụ công việc trong nước được miễn phí liên lạc đường bộ, được ưu tiên bảo đảm thông suốt an toàn, được xếp đặt xe Cảnh sát dẫn đường.
• Lúc đi công việc trong nước, ngoài nước bằng tàu hỏa được xếp đặt toa riêng, đi bằng tàu bay được sử dụng chuyên khoang hoặc chuyên cơ riêng; lúc đi bằng tàu thủy được sử dụng tàu, thuyền riêng[23]

Sau lúc thôi chức

Theo Điều 11 khoản 1 của Luật Vệ binh được vận dụng những giải pháp, chính sách vệ binh so với Nguyên Chủ toạ nước sau đây :

• Bảo vệ tiếp cận;
• Canh gác thường xuyên tại nơi ở.[24]

Lịch sử

• Chế định Chủ toạ nước xuất hiện lần đầu từ bản Hiến pháp năm 1946 của nước Việt Nam dân chủ cùng hòa – bản Hiến pháp trước tiên của nước Việt Nam hiện đại. Điều thứ 44 và 45, Chương IV: Chính phủ Hiến pháp năm 1946[25] quy định: “Chính phủ gồm với Chủ toạ nước Việt Nam dân chủ cùng hòa, Phó chủ toạ và Nội những”, Chủ toạ nước được “chọn trong Nghị viện nhân dân và phải được hai phần ba tổng số nghị viên bỏ thăm thuận. Nếu bỏ thăm lần đầu mà ko đủ số phiếu đấy, thì lần thứ nhì sẽ theo gần như tương đối. Chủ toạ nước Việt Nam được bầu trong thời hạn 5 năm và với thể được bầu lại.”

Chủ toạ Hồ Chí Minh đã ứng dụng linh động thiết chế Chủ toạ nước với toàn cảnh quốc gia thời kì đó bằng việc đặt chức vụ Chủ toạ nước đồng thời đứng đầu ngành hành pháp, nhiệm kỳ tách biệt với nhiệm kỳ Nghị viện nhân dân ( nhiệm kỳ của Nghị viện nhân dân là 3 năm ) và ko phải chịu một nghĩa vụ và trách nhiệm nào, trừ lúc phạm tội phản quốc ( Điều thứ 50 ) nhằm mục đích tránh việc những quyết định hành động quan yếu của quốc gia bị tác động tác động bởi phía Việt Quốc, Việt Cách trong Nghị viện nhân dân. Điểm đặc thù quan yếu này làm cho cho chế định Chủ toạ nước trong bản Hiến pháp năm 1946 rất giống với chính thể Cùng hòa Bán-Tổng thống .

Điều thứ 49 Hiến pháp năm 1946 quy định quyền hạn của Chủ toạ nước Việt Nam dân chủ cùng hòa:
“a) Thay mặt cho nước.
b) Giữ quyền Tổng chỉ huy quân đội toàn quốc, chỉ định hoặc cất chức những tướng soái trong lục quân, hải quân, ko quân.
c) Ký sắc lệnh bổ nhiệm Thủ tướng, viên chức Nội những và viên chức cao cấp thuộc những cơ quan Chính phủ.
d) Chủ tọa Hội đồng Chính phủ.
đ) Công bố những đạo luật đã được Nghị viện quyết nghị.
e) Thưởng huy chương và những bằng cấp danh dự.
g) Đặc xá.
h) Ký hiệp ước với những nước.
i) Phái đại biểu Việt Nam tới nước ngoài và tiếp nhận đại biểu ngoại giao của những nước.
k) Tuyên chiến hay đình chiến theo như Điều 38 đã định.”

• Ở Hiến pháp năm 1959[26], chức vụ Chủ toạ nước trở về khá giống với chế định ở hiện tại, lúc Chủ toạ nước do Quốc hội bầu ra, nhiệm kỳ theo nhiệm kỳ của Quốc hội, và ko còn đứng đầu ngành hành pháp mà chỉ còn là “người thay mặt cho nước Việt Nam dân chủ cùng hòa về mặt đối nội và đối ngoại” (Điều 61). Đặc trưng, Điều 62 quy định “mọi công dân nước Việt Nam dân chủ cùng hòa từ ba mươi lăm tuổi trở lên với quyền ứng cử Chủ toạ nước” mà ko nhất thiết phải là đại biểu Quốc hội.
  Điều 63 quy định quyền hạn của Chủ toạ nước: “Căn cứ vào quyết định của Quốc hội hoặc của Ủy ban thường vụ Quốc hội mà công bố pháp luật, pháp lệnh; bổ nhiệm, bãi miễn Thủ tướng, Phó Thủ tướng và những thành viên khác của Hội đồng Chính phủ; bổ nhiệm, bãi miễn Phó Chủ toạ và những thành viên khác của Hội đồng quốc phòng; công bố lệnh đại xá và lệnh đặc xá; tặng thưởng huân chương và danh hiệu vinh dự của Nhà nước; tuyên bố tình trạng chiến tranh; công bố lệnh tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố lệnh thiết quân luật.”
• Từ 4 tháng 7 năm 1981 – 22 tháng 9 năm 1992 theo Hiến pháp năm 1980[27], chế định Chủ toạ nước được thay bằng chế định Hội đồng Nhà nước – là “chủ toạ tập thể” của quốc gia – bằng việc “sáp nhập” chức năng của Ủy ban thường vụ Quốc hội và chức năng của Chủ toạ nước.
• Từ Quốc hội khóa IX năm 1992 theo Hiến pháp 1992, chế định Chủ toạ nước được trở lại như cũ cho tới nay, với những quyền hạn chế và chủ yếu mang tính lễ thức. Tuy nhiên, sau lần sửa đổi Hiến pháp năm 2012 để ra bản Hiến pháp 2013, Chủ toạ nước đã được tăng thêm nhiều quyền hạn đáng kể để giám sát Chính phủ.

Mối quan hệ với Đảng Cùng sản Việt Nam

Để tạo ra khả năng lãnh đạo cấp cao trong tổ chức Đảng, ko bị chồng chéo quyền lực về mặt Đảng, cho tới nay, những vị Chủ toạ nước thường phải là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng trong số những đại biểu Quốc hội. Chủ toạ nước cũng thường đồng thời là Ủy viên Thường vụ của Đảng ủy Công an Trung ương và Quân ủy Trung ương. Ngoài ra, Chủ toạ nước cũng giữ chức vụ Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam.

Những ứng viên Chủ toạ nước này phải đạt những tiêu chuẩn như tốt nghiệp Đại học trở lên, lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp; ngoại ngữ cử nhân hoặc trình độ B trở lên; tuyệt đối trung thành với lợi ích của Đảng Cùng sản Việt Nam, kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở những chức vụ lãnh đạo cốt lõi cấp tỉnh (bí thư tỉnh ủy, thành ủy; chủ toạ hội đồng nhân dân, chủ toạ ủy ban nhân dân tỉnh, thành xã) hoặc trưởng ban những ban, bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội ở Trung ương; từng chủ trì cấp Quân khu nếu công việc trong Quân đội nhân dân Việt Nam.[28] Theo quy định của Đảng, độ tuổi trước lúc bổ nhiệm chức vụ Chủ toạ nước: ko quá 66 tuổi (trường hợp đặc thù quá 66 tuổi do Ban Chấp hành Trung ương quyết định). Cụ thể những tiêu chuẩn nêu ở mục dưới đây.

Tiêu chuẩn của Đảng Cùng sản Việt Nam cho ứng viên chức vụ Chủ toạ nước

Theo ” Quy định Tiêu chuẩn chức vụ, tiêu chuẩn nhìn nhận cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản trị ” số 90 – QĐ / TW ngày 4 tháng 8 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam [ 28 ], Chủ toạ nước phải là người :

“Bảo đảm đầy đủ những tiêu chuẩn chung của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời cần với những phẩm chất, năng lực: Sở hữu uy tín cao, là hạt nhân kết đoàn trong Trung ương, Bộ Chính trị và trong toàn Đảng. Sở hữu năng lực nổi trội, toàn diện trên những mặt công việc, nhất là ngành đối nội, đối ngoại, an ninh, quốc phòng; hiểu biết sâu, rộng về công việc tư pháp. Là trung tâm kết đoàn những lực lượng xã hội và những cùng đồng dân tộc trong, ngoài nước. Quyết liệt trong lãnh đạo, quản lý theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công. Đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở chức danh bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương, tham gia Bộ Chính trị trong một nhiệm kỳ trở lên (trường hợp đặc thù do Ban Chấp hành Trung ương quyết định).”

Tiêu chuẩn của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư

“Bảo đảm đầy đủ những tiêu chuẩn của Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, đồng thời cần với thêm những tiêu chuẩn: Thật sự tiêu biểu, mẫu mực của Ban Chấp hành Trung ương về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trí tuệ, ý chí tranh đấu, năng lực lãnh đạo, quản lý, ý thức tổ chức kỷ luật; ko bị chi phối bởi sự can thiệp, sức ép bên ngoài và lợi ích nhóm. Hiểu biết sâu rộng tình hình quốc gia, khu vực và toàn cầu; nhạy cảm về chính trị, nhạy bén về kinh tế, thông thuộc sâu sắc về xã hội. Sở hữu ý thức, trách nhiệm cao, tham gia đóng góp, hoạch định đường lối, chính sách và phát hiện, đề xuất những vấn đề thực tiễn đặt ra để Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thảo luận, quyết định. Đã tham gia Ban Chấp hành Trung ương trọn một nhiệm kỳ trở lên; đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở những chức vụ lãnh đạo cốt lõi cấp tỉnh (bí thư tỉnh ủy, thành ủy; chủ toạ hội đồng nhân dân, chủ toạ ủy ban nhân dân tỉnh, thành xã) hoặc trưởng ban những ban, bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị – xã hội ở Trung ương. Trường hợp Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư công việc trong Quân đội thì phải kinh qua chủ trì cấp Quân khu.”

Tiêu chuẩn của Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương

“Bảo đảm đầy đủ những tiêu chuẩn chung, đồng thời cần với thêm những tiêu chuẩn:

Tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công việc. Sở hữu ý thức, trách nhiệm, tri thức toàn diện để tham gia thảo luận, đóng góp, hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương. Sở hữu năng lực tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển quốc gia trong giai đoạn mới ở ngành, địa bàn công việc được phân công. Sở hữu năng lực dự đoán, xử lý, ứng phó kịp thời, hiệu quả những tình huống đột xuất, bất thần và khả năng làm việc độc lập. Sở hữu tố chất, năng lực lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược; với hoài bão, khát vọng đổi mới vì dân, vì nước. Đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở những chức danh lãnh đạo cốt lõi cấp dưới trực tiếp và tương đương.

Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương phải là những cán bộ trẻ; cơ bản giải quyết được tiêu chuẩn của Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; qua thực tiễn công việc thể hiện với năng lực, triển vọng phát triển về khả năng lãnh đạo, quản lý; được quy hoạch chức danh Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương và lãnh đạo cốt lõi tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương, ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương nhiệm kỳ tới và những nhiệm kỳ tiếp theo.”

Tiêu chuẩn chung

“1.1- Về chính trị tư tưởng: Tuyệt đối trung thành với lợi ích của quốc gia – dân tộc, của Đảng và nhân dân; nỗ lực hết khả năng của mình bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ; kiên định chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu lý tưởng về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Sở hữu lập trường, quan niệm, bản lĩnh chính trị vững vàng để bảo vệ Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước và phản bác bỏ những luận điệu xuyên tạc của những thế lực thù địch, tổ chức phản động, phần tử thời cơ và bất mãn chính trị. Sở hữu ý thức yêu nước nồng nàn, sâu sắc; luôn đặt lợi ích của Đảng, quốc gia – dân tộc, nhân dân trên lợi ích của ngành, địa phương, cơ quan và tư nhân; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mệnh của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Tuyệt đối chấp hành sự phân công của tổ chức, yên tâm công việc. Giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định của Đảng.

1.2- Về đạo đức, lối sống: Mẫu mực về phẩm chất đạo đức; sống trung thực, khiêm tốn, thực bụng, trong sáng, giản dị, bao dung; cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Tuyệt đối ko tham vọng quyền lực, với nhiệt huyết và trách nhiệm cao với công việc; là trung tâm kết đoàn, kiểu mẫu về mọi mặt. Ko tham nhũng, thời cơ, vụ lợi và kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; chỉ đạo quyết liệt chống tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, cửa quyền và lợi ích nhóm; tuyệt đối ko để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi. Thực hiện nghiêm những nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; công khai, sáng tỏ, khách quan, dân chủ trong công việc cán bộ.

1.3- Về trình độ: Tốt nghiệp đại học trở lên; lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp; ngoại ngữ cử nhân hoặc trình độ B trở lên; trình độ tin học thích hợp.

1.4- Về năng lực và uy tín: Sở hữu tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược; phương pháp làm việc khoa học; nhạy bén chính trị; với năng lực cụ thể hóa và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện với hiệu quả những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; với năng lực tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận; với khả năng phân tích và dự đoán tốt. Nắm chắc tình hình chung và hiểu biết sâu sắc về ngành, địa bàn, địa phương, cơ quan, đơn vị được phân công. Kịp thời phát hiện những tranh chấp, thách thức, thời cơ, vận hội, vấn đề mới, vấn đề khó, hạn chế, yếu kém trong thực tiễn; chủ động đề xuất những nhiệm vụ giải pháp với tính khả thi và hiệu quả. Năng động, thông minh, chuyên cần, chịu thương chịu khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; với quyết tâm chính trị cao, dám đương đầu với khó khăn, thách thức; nói đi đôi với làm; gắn bó mật thiết với nhân dân và vì nhân dân phục vụ. Là hạt nhân quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị; được cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân tin tưởng, tín nhiệm cao.

1.5- Sức khỏe, độ tuổi và kinh nghiệm; Đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ; bảo đảm tuổi bổ nhiệm (theo quy định của Đảng, độ tuổi trước lúc bổ nhiệm ko quá 65 tuổi), giới thiệu ứng cử theo quy định của Đảng. Đã kinh qua và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của chức danh lãnh đạo, quản lý cốt lõi cấp dưới trực tiếp; với nhiều kinh nghiệm thực tiễn.”

Sự quản lí của Bộ Chính trị so với ủy viên Bộ Chính trị Chủ toạ nước

Nếu Chủ toạ nước là ủy viên Bộ chính trị thì phải chịu sự quản lí của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam. Theo ” lao lý ( bổ trợ ) về quan hệ chỉ huy, chỉ huy của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam, Ban Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam với Chủ toạ nước và 1 số ít tổ chức triển khai Đảng túc trực ở TW ” số 216 – QĐ / TW ngày 01 tháng 4 năm 2009 của Bộ Chính trị [ 29 ] với pháp luật :

“Những vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam, Chủ toạ nước đề xuất hoặc trình.

1- Những vấn đề mà Hội đồng Quốc phòng và An ninh sẽ thảo luận và quyết định liên quan tới tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh của quốc gia.

2- Đề xuất những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chủ toạ nước liên quan tới việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, bãi nhiệm những chức danh Phó Chủ toạ nước, Thủ tướng Chính phủ.

3- Những vấn đề mà Chủ toạ nước thấy cần đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét lại trước lúc công bố pháp lệnh, quyết nghị của Quốc hội.

4- Phát biểu của Chủ toạ nước với Quốc hội về những vấn đề quan yếu của quốc gia để Quốc hội thảo luận và quyết định.

5- Những vấn đề khác Chủ toạ nước thấy cần thiết báo cáo Bộ Chính trị.”

Cơ cấu tổ chức triển khai nhà nước của Chủ toạ nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Chủ toạ nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam qua những thời kỳ

Lưu ý: Từ năm 1981 tới 1992, theo Hiến pháp năm 1980, chế định Chủ toạ nước được thay bằng chế định Hội đồng Nhà nước, “là cơ quan cao nhất, hoạt động thường xuyên của Quốc hội, là chủ toạ tập thể của nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” bằng việc “sáp nhập” hai chức năng của Ủy ban thường vụ Quốc hội với chức năng tư nhân của Chủ toạ nước trong Hiến pháp 1959 vào một cơ quan duy nhất là Hội đồng Nhà nước.

Sau đây là danh sách những Chủ toạ nước Việt Nam (hoặc tương đương) từ lúc nước Cùng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành lập vào năm 1976. Tất cả những Chủ toạ nước đều là Đảng viên của Đảng Cùng sản Việt Nam và là ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cùng sản Việt Nam.

Dòng thời hạn Chủ toạ nước Nước Ta

Những nguyên Chủ toạ nước còn sống

Tính tới 2 tháng 9 năm 2021, với bốn nguyên chủ toạ nước còn sống. Nguyên chủ toạ nước còn sống cao tuổi nhất là Trần Đức Lương và trẻ tuổi nhất là Trương Tấn Sang và Nguyên chủ toạ nước qua đời sắp đây nhất là Lê Đức Anh vào ngày 22 tháng 4 năm 2019 ở tuổi 98. Dưới đây là list những nguyên chủ toạ nước còn sống được xếp theo thứ tự nhiệm kỳ :

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài

Source: https://blogchiaseaz.com
Category: Hỏi Đáp