Chính sách tài khóa (fiscal policy) trong kinh tế học vĩ mô là chính sách thông qua chế độ thuế và đầu tư công để tác động tới nền kinh tế. Chính sách tài khóa cùng với chính sách tiền tệ là những chính sách kinh tế vĩ mô quan yếu, nhằm ổn định và phát triển kinh tế.

Lúc nền kinh tế đang ở tình trạng suy thoái, nhà nước với thể giảm thuế, tăng chi tiêu (đầu tư công) để chống lại. Chính sách tài chính như thế gọi là chính sách tài khóa mở rộng.

Trái lại, lúc nền kinh tế ở tình trạng lạm phát và với hiện tượng nóng, thì nhà nước với thể tăng thuế và giảm chi tiêu của mình để ngăn cho nền kinh tế khỏi rơi vào tình trạng quá nóng dẫn tới vỡ vạc. Chính sách tài khóa như thế này gọi là chính sách tài khóa thắt chặt.

I. Phương pháp tiếp cận thu nhập – tiêu tốn

Ý tưởng chính

Trong bất kể một năm đơn cử nào, thì mức GDP thực tiễn sẽ được xác lập phần nhiều bởi mức tiêu tốn của cả nền kinh tế tài chính
Giả thiết quan yếu

• P., w ( mức giá và tiền lương ) ko đổi khác
• Nền kinh tế tài chính còn nhiều nguồn lực chưa sử dụng → AS nằm ngang, AD quyết định hành động mức sản lượng của nền kinh tế tài chính

• Ko xét tác động tác động của thị trường tiền tệ tới thị trường sản phẩm & hàng hóa
• Đồng nhất SL với thu nhập và kí hiệu là Y

1. Những thành phần trong tổng tiêu tốn dự kiến

• Chi tiêu của hộ mái ấm gia đình ( C )
• Đầu tư theo kế hoạch ( I )
• Chi tiêu của chính phủ nước nhà ( G )
• Xuất khẩu ròng rã ( NX )

APE = C + I + G + NX

Tổng chi tiêu dự kiến (Aggregate Planned Expenditure: APE/AE) phản ánh mức chi tiêu dự kiến tương ứng mỗi mức thu nhập trong điều kiện mức giá cho trước (hay ko đổi).

2 Sự khác nhau giữa góp vốn đầu tư theo kế hoạch và góp vốn đầu tư triển khai

– Thành phần của góp vốn đầu tư theo kế hoạch gồm với :

• Đầu tư của những hãng ( tư bản hiện vật, hàng tồn dư )
• Đầu tư của hộ mái ấm gia đình ( nhà cửa mới )

– Trong I thì góp vốn đầu tư hàng tồn dư là yếu tố làm cho góp vốn đầu tư theo kế hoạch và góp vốn đầu tư thực thi chênh nhau. Chênh lệch giữa góp vốn đầu tư hàng tồn dư triển khai với góp vốn đầu tư hàng tồn dư theo kế hoạch gọi là góp vốn đầu tư hàng tồn dư ngoài kế hoạch ( UI – unexpected inventory )

• UI > 0 lúc tổng tiêu tốn nhỏ hơn tổng thu nhập
• UI

3 Thăng bằng vĩ mô trong thời kì ngắn dựa trên quy mô tổng tiêu tốn

a. Đồng nhất thức thu nhập sản lượng
GDP ≡ Thu nhập quốc dân ≡ Y
Tổng trị giá sản lượng của nền kinh tế tài chính sẽ bằng tổng thu nhập của nền kinh tế tài chính, bằng tổng tiêu tốn của nền kinh tế tài chính .
b. Điều chỉnh tại điểm cân đối vĩ mô
+ Đường 45 o : tập hợp những điểm trình diễn tổng thu nhập bằng tổng tiêu tốn
+ Đường APE : là đường màn trình diễn tổng tiêu tốn theo kế hoạch tại những mức thu nhập xác lập
Đặc điểm của đường APE

• Là một đường dốc lên
• Độ dốc nhỏ hơn 1

Với thông số chặn ( tiêu tốn tự định – autonomous expenditure )

4 Những yếu tố tác động tác động tới tổng tiêu tốn

Tiêu sử dụng ( C )

• Thu nhập khả dụng hiện tại
• Của nả của hộ mái ấm gia đình
• Thu nhập dự trù trong tương lai
• Mức giá thành chung
• Lãi suất
• Tập quán hoạt động và sinh hoạt

Đầu tư theo kế hoạch ( I )

• Triển vọng doanh thu
• Lãi suất thực tiễn ( ngân sách góp vốn đầu tư )
• Thuế
• Mức giá thành chung
• Dòng tiền

Chi tiêu chính phủ nước nhà ( G )

• Chu kỳ kinh doanh thương nghiệp
• Tình hình bảo mật an ninh xã hội
• Mục đích chính trị
  … .

Xuất khẩu ròng rã ( NX )

• Mức giá tại Nước Ta so với mức giá tại những vương quốc khác
• Tốc độ tăng trưởng kinh tế tài chính của Nước Ta so với những vương quốc khác
• Tỷ giá hối đoái giữa đồng Nước Ta so với những đồng xu tiền khác

Nhận xét :

• Di chuyển dọc đường APE : lúc tổng thu nhập đổi khác, những yếu tố khác ko đổi
• Dịch chuyển dọc đường APE : lúc những yếu tố khác biến hóa, tổng thu nhập ko đổi

5. Sự di dời của đường tổng tiêu tốn và số nhân tiêu tốn

Sự di dời của đường tổng chi tiêu

Số nhân tiêu tốn ( expenditure multiplier ) – ( m ) cho biết sự đổi khác của sản lượng cân đối gây ra bởi biến hóa một đơn vị chức năng trong tổng tiêu tốn ( tác động tác động khuếch đại của tiêu tốn tới sản lượng – hiệu ứng số nhân tiêu tốn / multiplier effect )

Công thức tổng quát tính sản lượng cân đối
+ APE = Y
+ APE = a + αY ( 0

Suy thoái trong quy mô tổng tiêu tốn ( quy mô giao điểm của Keynes )

II. Mô phỏng xác lập sản lượng cân đối dựa trên triết lý về tổng tiêu tốn

1. Trình diễn những thành phần trong tổng tiêu tốn

a. Tiêu sử dụng

( hàm tiêu sử dụng của Keynes )

Xu hướng tiêu sử dụng cận biên ( MPC – marginal propensity to consume )

Xu hướng tiết kiệm mức giá cận biên ( MPS – marginal propensity to save )

MPC, MPS chịu tác động tác động của tâm ý, xã hội, và tập quán hoạt động và sinh hoạt khác
Y = C + S + T hay ∆ Y = ∆ C + ∆ S + ∆ T
Để đơn thuần ta coi thuế là một khoản ko đổi nên ∆ T = 0

Tiêu sử dụng tự định C– (autonomous consumption)
trình diễn lượng tiêu sử dụng lúc thu nhập của hộ gia đình bằng bằng 0 (tiêu sử dụng tối thiểu), hay đây là lượng tiêu sử dụng của hộ gia đình ko phụ thuộc vào thu nhập (với thể hiểu C– phản ánh tác động của những biến khác như lãi suất, của nả…lên tiêu sử dụng C)

Thu nhập khả dụng Yd là thu nhập của hộ mái ấm gia đình sau lúc đã trừ thuế ( cùng thêm trợ cấp nếu với )
Chú ý : phân biệt MPC với APC ( xu thế tiêu sử dụng trung bình – average propensity to consume ) và MPS với APS ( xu thế tiết kiệm ngân sách và mức giá trung bình – average propensity to save )

Theo hàm tiêu sử dụng của Keynes APC = C / Yd = C – / Yd + MPC sẽ giảm trong dài hạn, trái lại APS sẽ tăng → ko đủ cầu ( tiêu tốn ) để hấp thụ sản phẩm & hàng hóa được sản xuất ngày càng nhiều → secular stagnation
Tuy nhiên hiệu quả nghiên cứu và khảo sát của Simon Kuznets những năm 1940 cho thấy APC của hộ mái ấm gia đình Mỹ ko thay đổi trong dài hạn → Xuất hiện những hàm tiêu sử dụng khác với những giả thiết trong thực tiễn hơn
( Hàm tiêu sử dụng của Keynes dựa trên một giả thiết đơn thuần tiêu tốn phụ thuộc vào vào thu nhập khả dụng hiện tại → quá đơn thuần lúc muốn nghiên cứu và khảo sát sâu hành vi của hộ mái ấm gia đình )

+ Hàm tiêu sử dụng trong nền kinh tế tài chính giản đơn ( Yd = Y )

+ Hàm tiêu sử dụng trong nền kinh tế tài chính với cơ quan chính phủ ( Yd = Y – T )
Thuế nhờ vào vào thu nhập T = t * Y

Thuế ko phụ thuộc vào vào thu nhập

( quan tâm T ở đây là thuế ròng rã bằng tổng thuế trừ đi trợ cấp hay nếu với Tr thì Yd = Y – T + Tr )

b. Đầu tư
Coi mức góp vốn đầu tư được định trước ( ko nhờ vào vào thu nhập hiện tại ) → phản ánh ý kiến cho rằng góp vốn đầu tư trước hết được quyết định hành động bởi dự trù của doanh nghiệp về triển vọng kinh tế tài chính trong tương lai
Vì thế hàm góp vốn đầu tư hoàn toàn với thể viết I = I –
( cũng giống như tiêu sử dụng, góp vốn đầu tư theo ý kiến của 1 số ít nhà kinh tế tài chính khác Keynes cho rằng phụ thuộc vào vào Y theo quy mô tần suất góp vốn đầu tư I = I – + k Ytrong đó k – MPI gọi là thông số tần suất góp vốn đầu tư )

c. Chi tiêu của chính phủ

Vì tiêu tốn của chính phủ nước nhà là một biến chính sách nên nó phụ thuộc vào nhiều vào ý kiến của chính phủ nước nhà về những yếu tố phúc lợi xã hội, bảo mật an ninh quốc phòng, công minh trong thu nhập và những yếu tố xã hội khác, G là biến tự định, tất cả chúng ta hoàn toàn với thể viết : G = G –

d. Xuất khẩu ròng rã

– Người quốc tế tìm gì và tìm bao nhiêu hàng của Nước Ta nhờ vào trước hết vào thu nhập của họ chứ ko phụ thuộc vào trực tiếp vào thu nhập của Nước Ta, vì vậy trong quy mô xuất khẩu cũng là thành tố tự định : X = X –

-Nhập khẩu tăng cùng với thu nhập. Xu hướng nhập khẩu cận biên (Marginal Prospensity to Import – MPM (ký hiệu M thay I để khỏi lẫn với đầu tư) cho chúng ta biết lượng nhập khẩu tăng thêm lúc thu nhập tăng thêm một đơn vị.

Hàm nhập khẩu: M = MPM*Y

Hàm xuất khẩu ròng rã: NX = X – M =   X–  – MPM*Y

2. Sản lượng thăng bằng trong nền kinh tế giản đơn

3. Sản lượng thăng bằng trong nền kinh tế đóng với sự tham gia của chính phủ

4. Sản lượng cân đối trong nền kinh tế tài chính mở

III. Mô phỏng tổng tiêu tốn và đường tổng cầu

1. Xây dựng đường tổng cầu từ quy mô tổng tiêu tốn

Mức giá chung đổi khác thì APE sẽ đổi khác

• P. tăng thì C giảm ( hiệu ứng của nả )
• P. tăng thì I giảm ( hiệu ứng lãi suất vay )
• P. tăng thì NX giảm ( hiệu ứng thương nghiệp quốc tế )

Tương tự, lúc mức giá chung biến hóa thì đường APE sẽ di dời

Đường AD di dời thế nào lúc đường APE di dời ( giả sử chính phủ nước nhà tăng tiêu tốn ∆ G )

Tương tự nếu với một yếu tố nào đó ( trừ P. ) làm đường APE di dời lên phía trên / phía dưới thì đường AD di dời sang phải / sang trái

2. Hạn chế của quy mô tổng tiêu tốn lúc xác lập đường tổng cầu

– Phương pháp tiếp cận – thu nhập từ đó kiến thiết xây dựng tổng cầu, và dựa vào tổng cầu để xác lập sản lượng cân đối của nền kinh tế tài chính được vận dụng lúc nền kinh tế tài chính còn nhiều nguồn lực chưa sử dụng, hay đường tổng cung là một đường nằm ngang .
– Tuy nhiên trên trong thực tiễn rất ít lúc nền kinh tế tài chính rơi vào trạng thái tương tự ( suy thoái và khủng hoảng sâu ), và thường đường tổng cung của nền kinh tế tài chính là một đường dốc lên, chính do đó lúc tổng cầu di dời sang bên phải thì mức giá ko còn ở mức khăng khăng và thắt chặt mà tăng lên làm cho lượng tổng cầu cân đối giảm

IV. Chính sách tài khóa

Chính sách tài khóa là chính sách của cơ quan chính phủ với tương quan tới thuế và tiêu tốn cơ quan chính phủ nhằm mục đích 3 tiềm năng vĩ mô

• tăng trưởng kinh tế tài chính
• ko thay đổi giá cả
• tạo công ăn việc làm

1. Phân loại chính sách tài khóa

• Chính sách tài khóa dữ thế chủ động
• Chính sách tài khóa tự ko thay đổi ( chính sách tự ko thay đổi )

a. Chính sách tài khóa lan rộng ra ( expansionary fiscal policy )

Khái niệm : Chính sách tài khóa lan rộng ra là chính sách tài khóa tương quan tới việc tăng tiêu tốn cơ quan chính phủ hoặc giảm thuế hoặc tích hợp cả hai giải pháp
Mục tiêu : 2 tiềm năng cơ bản ( tăng trưởng kinh tế tài chính, tạo công ăn việc làm )
Cách thức sử dụng : hạn chế tác động tác động của suy thoái và khủng hoảng
– Cơ chế tạo động

b. Chính sách tài khóa thắt chặt ( contractionary fiscal policy )

Khái niệm : Chính sách tài khóa thắt chặt là chính sách tài khóa tương quan tới việc giảm tiêu tốn cơ quan chính phủ hoặc tăng thuế hoặc phối hợp cả hai giải pháp
Mục tiêu : 1 tiềm năng cơ bản ( ổn định giá cả )
Cách thức sử dụng : hạn chế tạo động tác động của việc nền kinh tế tài chính lan rộng ra quá mức ( tăng trưởng nóng )
Cơ chế tạo động

c. Chính sách tài khóa với sự ràng buộc về ngân sách ( tăng thuế và tiêu tốn như nhau ∆ G = ∆ T )

+ nền kinh tế tài chính đóng với cơ quan chính phủ ; thuế độc lập với thu nhập
số nhân ngân sách

tăng ∆ G thì tổng thu nhập tăng ∆ G thuế nhờ vào vào thu nhập – số nhân ngân sách phụ thuộc vào vào biến hóa của t
+ nền kinh tế tài chính mở với chính phủ nước nhà ; thuế độc lập với thu nhập

số nhân ngân sách

tăng ∆ G thì tổng thu nhập tăng ít hơn ∆ G ; thuế phụ thuộc vào vào thu nhập – số nhân ngân sách phụ thuộc vào vào sự biến hóa của t
Cách tổng quát tính số nhân ngân sách
– Tính toán biến hóa G và T ( gồm với cả thuế tự định và thuế nhờ vào vào thu nhập ) tác động tác động tới sản lượng như thế nào
– Thực hiện phép tính : đổi khác sản lượng Y chia cho đổi khác của G để tìm số nhân ngân sách
TH đặc thù quan yếu : số nhân ngân sách cân đối ( balanced budget multiplier )
Số nhân ngân sách trong trường hợp biến hóa của G và T ko làm BB biến hóa hay ∆ G = ∆ T được gọi là số nhân ngân sách cân đối

2. Hạn chế của việc sử dụng chính sách tài khóa trong việc ko thay đổi nền kinh tế tài chính

+ Độ trễ trong chính sách tài khóa ( trễ trong, trễ ngoài ) ; độ trễ trong ( inside lag ) : sự chậm trễ trong việc nhìn thấy chu kỳ luân hồi kinh tế tài chính ( recognition lag ), kiến thiết xây dựng và ra chính sách ( decision lag ), triển khai chính sách ( implementation lag ) ; độ trễ ngoài ( outside lag ) : thời hạn để chính sách trong phát huy hiệu quả thực tiễn ( tác động tác động khuếch đại hình thành ) ( impact lag )
+ Hiệu ứng ép chế ( crowding out effect ) : đa phần là hiện tượng kỳ lạ thoái lui góp vốn đầu tư ( crowding out domestic investment effect )

3. Cơ chế tự ko thay đổi ( automatic stabilizer )

Một vài dạng tiêu tốn của cơ quan chính phủ và thuế sẽ tự động hóa kiểm soát và điều chỉnh tăng hoặc giảm cùng với chu kỳ luân hồi kinh doanh thương nghiệp, và thường được coi là tác nhân làm giảm tác động tác động của chu kỳ luân hồi kinh doanh thương nghiệp, được gọi là chính sách tự ko thay đổi
Ví dụ : lúc nền kinh tế tài chính lan rộng ra, thu thuế T tăng, tiêu tốn G cho 1 số ít khoản trợ cấp giảm làm cho ngân sách với xu thế thặng dư lúc nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng, thu thuế T giảm, tiêu tốn G cho 1 số ít khoản trợ cấp tăng làm cho ngân sách với xu thế thâm hụt4 Chính sách tài khóa và ngân sách cơ quan chính phủ

4. Chính sách tài khóa và ngân sách chính phủ

Chi tiêu nhà nước là bảng tổng hợp những khoản thu, chi của chính phủ nước nhà từ chừng thời hạn nhất định ( thường là một năm – năm tài khóa ). Cán cân ngân sách phản ánh chênh lệch thu-chi của ngân sách cp

4.1 Những mô phỏng cán cân ngân sách

• Cán cân ngân sách thực tiễn

BB = tY – G

• Cán cân ngân sách cơ cấu tổ chức

BB * = tY * – G *
trong đó Y *, G * là tổng thu nhập của nền kinh tế tài chính, tiêu tốn của chính phủ nước nhà ở sản lượng mức tiềm năng

• Cán cân ngân sách chu kỳ luân hồi

∆ BB = BB – BB * = t ( Y – Y * ) + ( G * – G )
Lúc nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng thì ∆ BB 0
∆ BB càng nhỏ thì mức độ suy thoái và khủng hoảng càng to
∆ BB càng to thì mức độ lan rộng ra càng to

Phân loại thâm hụt ngân sách

Thâm hụt NS thực tiễn : Là thâm hụt lúc số chi trong thực tiễn vượt số thu trong thực tiễn .
Thâm hụt NS cơ cấu tổ chức : Là thâm hụt thống kê giám sát được lúc giả thiết nền kinh tế tài chính đạt sản lượng ( SL ) tiềm năng .
Thâm hụt NS chu kỳ luân hồi : Là thâm hụt lúc nền kinh tế tài chính bị suy thoái và khủng hoảng theo chu kỳ luân hồi kinh doanh thương nghiệp
Để nhìn nhận CSTK là tốt hay xấu người ta dựa vào mức thâm hụt lúc nền KT hoạt động tiêu khiển ở mức SL tiềm năng, tức là dựa vào thâm hụt NS cơ cấu tổ chức

Ứng phó với thâm hụt ngân sách

Hạn chế thâm hụt ngân sách : tăng T, giảm G
Tài trợ thâm hụt ngân sách :

• vay tiền từ NHTW, sử dụng quỹ dự trữ ngoại hối
• vay tiền từ mạng lưới hệ thống NHTM
• vay tiền từ khu vực phi nhà băng nhà nước ( tư nhân ) trong nước
• vay tiền từ quốc tế, giảm dự trữ ngoại hối

Hạn chế thâm hụt ngân sách ở Nước Ta, Những giải pháp đơn cử ?
Nguyên nhân : Đầu tư công ko hiệu suất cao, chưa tận thu được nguồn thuế, nền kinh tế tài chính còn chậm tăng trưởng vai trò của nhà nước tương đối to
– Giải pháp chung : tăng hiệu suất cao góp vốn đầu tư công, tận thu nguồn thuế, tăng vai trò của khu vực tư nhân
– Giải pháp đơn cử :

• Cắt giảm góp vốn đầu tư công, chống tham nhũng tiêu tốn lãng phí
• Chống thất thoát trong thu thuế, cải cách thủ tục đóng thuế và nhóm viên chức cấp dưới ngành thuế, đánh thêm thuế gia tài vào những tầng lớp nhà giàu
• Với chính sách được cho phép kv tư nhân tham gia góp vốn đầu tư công ( BOT, PPP … ) cổ phần hóa những doanh nghiệp nhà nước

4.2 Mở rộng : Những mục tiêu về kinh tế tài chính công trong Hệ thống mục tiêu thống kê vương quốc

• Thu và cơ cấu tổ chức thu NSNN
• Tỷ lệ thu NSNN so với GDP
• Tỷ lệ thuế, lệ phí so với GDP
• Tỷ trọng góp phần vào NSNN
• Chi và cơ cấu tổ chức chi NSNN
• Tỷ lệ chi NSNN so với GDP
• Tỷ trọng chi đầư tư tăng trưởng trong NSNN
• Tỷ trọng chi tiếp tục trong NSNN
• Bội chi NSNN ( thâm hụt cán cân ngân sách ) ; bội chi NSNN so với GDP
• Nợ chính phủ nước nhà ( trong nước ) ; nợ quốc tế

4.3 Chính sách tài khóa thuận chiều, chính sách tài khóa ngược chiều

• Chính sách tài khóa thuận chiều: Chính sách tài khóa thuận chiều là chính sách tài khóa hướng tới mục tiêu thăng bằng ngân sách (BB = 0) bất kể sản lượng thay đổi như thế nào. Lúc cán cân thâm hụt (tY)>

• Chính sách tài khóa ngược chiều : là chính sách nhằm mục đích đưa sản lượng về Y * ( mức tiềm năng ) bất kể ngân sách bị thâm hụt như thế nào. Lúc nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng BB

V. Những thuật ngữ quan yếu

• Tổng chi tiêu theo kế hoạch ( aggregate planned expenditure, planned aggregate expenditure )
• Chi tiêu tự định ( autonomous expenditure )
• Xu hướng tiêu sử dụng cận biên ( MPC ), xu thế tiết kiệm mức giá cận biên ( MPS ), xu thế nhập khẩu cận biên ( MPM )
• Chính sách tài khóa ( fiscal policy ), chính sách tài khóa lan rộng ra ( expansionary fiscal policy ) chính sách tài khóa thắt chặt ( contractionary fiscal policy )
• Cơ chế tự ko thay đổi ( automatic stabilizer )
• Cán cân ngân sách ( budget balance ) cán cân ngân sách chu kỳ luân hồi ( cyclical budget balance )
• Hiệu ứng / hiện tượng kỳ lạ ép chế ( crowding-out effect ), hiệu ứng / hiện tượng kỳ lạ thoái lui góp vốn đầu tư ( crowding-out domestic invesment effect )

VI. Kinh nghiệm tại Nhật Bản

Vì sao Nhật Bản lại kiến thiết xây dựng những khu dự án ko người nào muốn sử dụng ? Liệu chính phủ nước nhà Nhật Bản với đạt được mục tiêu của mình ?
Cách đây chục năm ( cuối những năm 1990 ) những quan chức Nhật Bản đã quyết định hành động kiến thiết xây dựng một con đường dài 160 dặm ở phía bắc hòn đảo Hokkaido. Chi tiêu kiến thiết xây dựng con đường này rất đắt khoảng chừng 60 triệu USD cho một dặm ( 1,6 km ). Rất ít người sử dụng con đường này hầu hết bởi đã với một đường cao tốc ko tính tiền ( ko thu phí ) chạy song song với con đường đó. Những quan chức nỗ lực lôi cuốn lãi xe bằng việc đưa ra những phần thưởng và tổ chức triển khai 1 cuộc thi cho những người tài xế qua con đường này. Mặc dù chiến dịch thành công xuất sắc trong việc tăng lượng xe trung bình đi lại con đường này trong 1 ngày lên 862 xe, nhưng đây vẫn là 1 trong những con đường ít được sử dụng nhất ở Nhật Bản .
— Tham khảo : ( Theo Wikipedia )

0
0
votes

Article Rating

Source:
Category: